ကညီစုက၀ဲၯတဿ္ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္

တုၯမ့ဿ္ဟီဢ္ခိဢ္တဿ္ဒုးဖးဒိဢ္ခံဘ်ီတဘ်ီ၀ံၯအလီဿ္ခံ, ကညီတဖဢ္စးထီဢ္ဃ့ထံဃ့ကီဿ္လဿတဿ္ဘ်ဿအ
က်ဲန့ဢ္လီၯ.ဘဢ္ဆဢ္(ဖဆပလ)ပဒိဢ္တခီတဟ့ဢ္ကညီအတဿ္ဃ့အမဲာ္ညါ,အခိဢ္အနဿ္အါဂၯဒူစဃဲး
ဒီးစံး၀ဲမ့ဿ္ကညီတဖဢ္အကီဿ္အိဢ္ဘူတဘ်ီဘ်ီဧါ,ကညီမ့ဿ္အဲဢ္ဒိးအကီဿ္ကဘဢ္ဒုး၀ဲလီၯ.လဿန့ဢ္အမဲာ္
ညါပဲာ္အဿပဲာ္သီကညီဖိတဖဢ္မၯဃံးမၯကီထီဢ္ကညီဖိ အကလုာ္ကလုာ္ အဃိကညီဖိတဖဢ္ ဘဢ္စး ထီဢ္ဒုးအိဢ္ထီဢ္KNDO  ကညီဂဿၯသးကရဿ လဿတဿ္ကဟုကယာ္ လီၯက့ၯသးအဂီဿ္ဒီး အလီဿ္မ့ဿ္
အိဢ္ကအံးလီၯကြဿ္လီၯအသးလဿစုက၀ဲၯတဿ္ပဿဿ္ဆဿအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.

(ဖဆပလ) ပဒိဢ္စ့ဿ္ကီးဒ္သိးကမၯသဘွံးကညီဖိတဖဢ္ခဲလဿာ္တခ်ဴးဒံးလဿကညီဖိတဖဢ္အဂံဿ္အဘါ
ဂ့ၯထီဢ္ဒိဢ္ထီဢ္ဒံးဘဢ္န့ဢ္, သုးက်ဲၯစ့ဿ္ကီး၀ဲဒဢ္လဿတဿ္ကဒုးမၯဟးဂီၯကြံာ္ကညီဖိတဖဢ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.
လဿအ၀ဲသ့ဢ္အတဿ္က်ဲၯခူသူဢ္အီဢ္ဆါတဿ္ဒုးသုး (Aung San Operation) အပူၯန့ဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ဒြးပာ္၀ဲ
ကညီဖိတဖဢ္အနီဿ္ဂံဿ္အိဢ္တဿ္အလီဿ္,အဂံဿ္အဘါတမ့ဿ္ထဲလဿကီဿ္ပယီၯလာ္ခီအံၯဘဢ္. မ့မ့ဿ္ကညီ
ဖိလဿကီဿ္ပယီၯဒီဘ့ဢ္ညါဒီးလဿအတဿ္က်ဲၯအပူၯဒ္သိးကမၯနဿၯကညီအဂီဿ္န့ဢ္လဿအသုးမုဿ္အိဢ္ပာ္
တ့ဿ္လံတဖဢ္ အမဲာ္ညါကဒုးအိဢ္ထီဢ္ (BTF-LEVIES) သုးလီၯဆီအသီခဲလဿာ္(၂၅) ရ့ဢ္ဖဲ ၁၉၄၈နံဢ္
အပူၯအစဲၯခံတဿဿ္န့ဢ္လီၯ.

ဒ္ (ဖဆပလ) တဖဢ္အတဿ္က်ဲၯအိဢ္အသိးဖဲ ၁၉၄၉ နံဢ္ လါယႏူၯအါရံၯ (၂၈) သီန့ဢ္ထီဢ္ဒုး KNU လီဿ္ခဿဢ္သး၀ဲၯလီဿ္ဒီးကညီတဖဢ္ဖဲ၀့ဿ္တကူဢ္စါခႜီဖဲသထ့ကူက၀ီၯလီၯ.ဖဲ ၁၉၄၉ နံဢ္လါယႏူၯအါ
ရံၯ (၃၁) သီဂီၯန့ဢ္ထီဢ္ဒုး KNDO လ.ခ.သ  ဖဲအ့စ့ဢ္၀့ဿ္ဒီးနံၯအ၀ဲန့ဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ဘိးဘဢ္ပာ္ဖ်ါ၀ဲလဿ
(KNDO ဒီး MNDO) ကရဿတဖိးသဲစးဘဢ္န့ဢ္ လီၯ.ကညီတဖဢ္တဒိးလီၯအကိာ္ဒ္စါခႜီအသိးလဿၯ
ဘဢ္. မ့မ့ဿ္ခီဢ္ဆဿဒုဢ္ဒါတဖဢ္ဒူဒူဒီး KNDO လ.ခ.သ. စ့ဿ္ကီးဟ့ဢ္လီၯတဿ္ကလုဿ္ ဆူကညီလဿ
ကီဿ္ပူၯခဲလဿာ္ ကဂဲၯဆဿထဿဢ္ဒုးပဿဿ္ဆဿထီဒါဒုဢ္ဒါအဃိ, ကညီစုက၀ဲၯတဿ္ဒုးစးထီဢ္၀ဲဒဢ္ဒီးဖဲ
လါယႏူၯအါရံၯ(၃၁)သီ ဘဢ္တဿ္သ့ဢ္ညါပာ္ကဲအီၯဒ္ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿအမုဿ္နံၯအသိးလီၯ.

တုၯမ့ဿ္ကညီစုက၀ဲၯတဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္ဒုး စးထီဢ္ဒီး ကညီဒီကလုာ္လဿ တဿ္လီဿ္ကိးပူၯဒဲးဆဿ
ထဿဢ္သကိးဃူဃူကညီလဿပဿျပးဒီးသုးလဿဒုဢ္ဒါအပူၯစ့ဿ္ကီးႏုာ္လီၯမၯသကိး၀ဲတဿ္လဿတဿ္
ဒုးအပူၯန့ဢ္လီၯ.

ကလုာ္လဿအမၯသကိးတဿ္ဒီးကညီဒ္ ကရ့ဢ္နံဢ္၊ မိဢ္၊ ပအိဢ္၊ ကခႜ့ဢ္၊ ခႜီ၊ လါဟူး၊ တဖဢ္အါဖုအါ
ဂၯ, ဒီးကလုာ္အဂၯလဿအအိဢ္လဿကညီအသိးအက်ါဒ္ ယိၯတဖဢ္စ့ဿ္ကီးႏုာ္လီၯ တဿ္ဒုးအဃိ
ဃုလါအတီဿ္ပူၯမ့ဿ္တမ့ဿ္ လဿ၀့ဿ္ဒိဢ္စွၯဖ်ဿဢ္ဘဢ္ဒီးကညီတဖဢ္တဖဢ္ မၯန့ဿ္ခူ၀့ဿ္တဿ္လီဿ္
တဿ္က်ဲလဿ ကီဿ္ပယီၯထးခီ ဒီးယိၯကီဿ္ပူၯ, ၀့ဿ္ဒ္ပႜ့မနါ၊ယမဲသ့၊ ပႜီဢ္ဘြဲဢ္၊ မံးထံးလဢ္၊ ကႜီးဆဲဢ္၊
မါတလ့၊ မ့ဢ္မႜိ၊တီဢ္ကႜံ၊ ကလီဒီးအဂၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.ဘဢ္ဆဢ္ခူ၀့ဿ္တဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲတဖဢ္အံၯ
တမ့ဿ္တဿ္လီဿ္တဿ္က်ဲလဿကညီဖိဃ့အဃိအးလီၯက့ၯ၀ဲဆူတဿ္ပဿဿ္ဆဿအဂၯတဖဢ္အစုပူၯ
လီၯ. တဿ္မၯနဿၯဖးဒိဢ္ခ့်မးတဖဢ္အံၯမ့ဿ္တဿ္ကမဿကမဢ္အလီဿ္ဖးဒိဢ္အဃိပကပာ္ဖ်ါထီဢ္
က့ၯတနီၯလဿတဿ္ကြဲးနီဢ္ကြဲးဃါအဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.

(က) အ့စ့ဢ္တဿ္ဒုး

အ့စ့ဢ္မ့ဿ္ KNDO လီဿ္ခဿဢ္သး အမဲာ္ညါ KNU လီဿ္ခဿဢ္သး ခိဢ္နဿ္အါဂၯဒ္ စီၯဘးအူကႜံ၊ စီၯစဲ
ခ့ဢ္၊ ဟဿထဿဢ္သဢ္မြ႔၊ မါဘးဇဢ္၊ စကီၯမီလ့၊ စီၯဘဲလ့ဢ္၊ အူစဢ္ဒီး၊ မါကႜ့ထူအီဢ္အိဢ္၀ဲစ့ဿ္ကီးလီၯ. လဿတဿ္န့ဢ္အဃိဒုဢ္ဒါပာ္အသးလဿကထီဢ္ဒုးမၯသဘွံးကြံာ္လဿ (၃)သီ အတီဿ္ပူၯန့ဢ္လီၯ. က၀ီၯတံဿ္ဃာ္၀ဲလဿခိ,လဿထံဒီးစးထီဢ္ဒုးအီၯန့ဢ္လီၯ.ကညီဖိတဖဢ္ဖဲတဿ္အိဢ္ဒီးအီၯခီဢ္ဆဿဒုး
ဆဿ၀ဲလဿတနံၯဃီအတီဿ္ပူၯ ဆီဢ္ဖ်ိးကြံာ္ဒုဢ္ဒါလဿအဟဲဒုးအီၯတဖဢ္ခဲလဿာ္လီၯ. မုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္
တနံၯဒုးမၯန့ဿ္ အ့စ့ဢ္၀့ဿ္ ဒီတဖ်ဿဢ္ညါတုၯလဿသမဲက်ဲဖးဒ့၊ မၯန့ဿ္အ့စ့ဢ္ဃိဢ္၊ လ့ဢ္မ့ဢ္အူစဲးဖီက
ဟဢ္လီဿ္၊ ဖႜါ၊ ဘုစဲးဂီဿ္မုဿ္လဿ (လွိင္)က်ိနံၯခဲလဿာ္လီၯ.

လါဖ့ၯဘူၯအါရံၯ (၂)သီ မၯန့ဿ္မ့ဢ္ကလဢ္ဒူဢ္ကဘီယူၯက်ီဒီးသုးအလီဿ္အက်ဲတဖဢ္ခဲလဿာ္လီၯ. ကညီဖီဢ္စုက၀ဲၯလဿအအိဢ္လဿမ့ဢ္ကလဢ္ဒူဢ္တဖဢ္ဒ္မ်ိာ္သုး၊နီဢ္နဲဢ္ဖ်ါ၊ဒီးတဿ္ဘွီက်ိသဢ္မ်ိာ္သဢ္
အလီဿ္တဖဢ္ခဲလဿာ္ပိာ္ကညီတဖဢ္အခံဆူအ့စ့ဢ္အဃိ ကညီမၯန့ဿ္စုက၀ဲၯက်ိခ်ံပွာ္သဢ္၊ သုးပီးလီဂီဿ္မုဿ္န့ဢ္လီၯ.

ကညီမၯန့ဿ္အ့စ့ဢ္ဒီးကဲထီဢ္တဿ္ဘဢ္ယိဢ္လဿအဂီဿ္အဃိဒုဢ္ဒ္ကိးက့ၯအသုးခိဢ္ဒိဢ္တဘ်ဴးဂၯလဲၯ
အိဢ္က့ၯသုးရ့ဢ္ (၅) လဿရဿဿ္ခဿဢ္လဿကဘီယူၯ၊ ကိးထီဢ္ဖႜဢ္စိမိၯကႜိဖိတဖဢ္၊ သိဢ္ဒူ၀ါ(ရဲေဘာ္ျဖဴ)
တဖဢ္ လဿတဿ္ကမၯသကိးတဿ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.ကညီတဖဢ္မလိာ္ကညီသုးရ့ဢ္ (၁)လတီအူဒီးသုးရ့ဢ္
(၂) လဿပႜံဢ္တခီဒ္သိးကဟဲလီၯမၯစဿၯတဿ္ဒုးန့ဢ္လီၯ.သုးရ့ဢ္ (၁) ဟဲလီၯ၀ဲခံဘ်ီဘဢ္ဆဢ္ဟဲ၀ဲတ
တုၯဘဢ္. သုးရ့ဢ္ (၂)ဟဲလီၯတုၯ၀ဲဖဲ ကႜိပ့ဢ္ကီးဒီးလီၯမုဿ္ျပံျပါကြံာ္၀ဲလီၯ. မ့ဿ္သနာ္က့KNDO လဿ
တီအူလဿအဘဢ္တဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲအီၯလဿထီပ်ိဿ္ဒီး MNDO လဿဒူသထူဢ္တခီလဿအဘဢ္တဿ္တီခိဢ္
ရိဢ္မဲအီၯလဿ မီဢ္ညူးဒီးတဿ္ကပီၯတဖဢ္တုၯ၀ဲဂ့ၯဂ့ၯလီၯ.

၀့ဿ္အ့စ့ဢ္ဘဢ္တဿ္က၀ီၯတံဿ္ဃာ္အီၯလြံဿ္ကပၯလဿာ္တဿ္ဒုးဆူဢ္ကိးနံၯဒဲး၊တဿ္အီဢ္မိဿ္ပွဿ္ဒ္ဟုသး
အိဢ္ဘဢ္ဆဢ္တဿ္အဂၯတအိဢ္၊ က်ိခ်ံမ်ိာ္သဢ္တအိဢ္၊ က်ိခ်ံမိာ္သဢ္တအိဢ္လဿာ္ဒီးတဿ္ဂ့ဿ္အက
လုာ္ကလုာ္အဖီခိဢ္ဒုဢ္ဒါခိးတဿ္အကျထဿကျထဿသနာ္က့ကညီဖိတဖဢ္ဂုာ္က့ၯအလီဿ္ခံပွဲၯဒီးတဿ္
မၯနဿၯဖဲ ၁၉၄၉နံဢ္ လါမ့ၯ (၂၁) သီအနံၯဒီးလါမ့ၯ (၂၂)သီန့ဢ္ဒုဢ္ဒါမၯန့ဿ္က့ၯအ့စ့ဢ္ဒီးတဿ္ဒုးလဿ
အ့စ့ဢ္ယံာ္၀ဲ (၁၁၁) သီန့ဢ္လီၯ.

(ခ) မုဿ္ထီဢ္တဿ္ဒုးတဖဢ္ဒီးပွၯလီၯဒုးတဿ္လဿကလံၯထံးအခီဢ္ထံးတဘ်ီ

လဿမုဿ္ထီဢ္တခီမ့တမ့ဿ္လဿဘ်ံးဒ၀ဲဿ္ကီဿ္ရ့ဢ္ဘဢ္ဒီးကညီဖိတဖဢ္ထီဢ္ဒုးမၯန့ဿ္တဿ္လီဿ္တဿ္္က်ဲလဿ
ကညီဃ့တဖဢ္ခဲလဿာ္ပစံးသ့န့ဢ္လီၯ.လဿဘ်ံးဒ၀ဲဿ္တခီမ့ဿ္လဿကညီခိဢ္နဿ္တဖဢ္တဿ္ဖီဢ္ဆိအီၯတ
နီၯအဃိကညီစိာ္စုက၀ဲၯဒ္ UMP တဖဢ္ခဲလဿာ္တဿ္ဟံးန့ဿ္ကြံာ္တဿ္စုက၀ဲၯဒီးတဿ္ဆွဿအီၯဆူ၀့ဿ္တ
ကူဢ္တနီၯ,KNDOအိဢ္တ့ဿ္တဖဢ္တဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲအီၯတအိဢ္လဿာ္ဘဢ္အဃိတဿ္ဟူးတဿ္ဂဲၯဆံးလီၯ
စွၯလီၯ၀ဲဒဢ္န့ဢ္လီၯ.တုၯတဿ္ဒုးစးထီဢ္ဒီးမ့တမ့ဿ္ဘဢ္လဿမီဢ္လမႜဲဢ္တ၀့ဿ္ဘဢ္ဒီးကညီဖိတဖဢ္မၯန့ဿ္
တဿ္လီဿ္လဿမုဿ္ထီဢ္အံၯခဲလဿာ္ဒီးက်ဲးစဿးလဲၯလီၯ၀ဲဆူ၀့ဿ္တကူဢ္လဿတဿ္မၯစဿၯက့ၯကညီ လဿအ့
စ့ဢ္ဒီးတဿ္ဒုးန့ဿ္၀့ဿ္တကူဢ္အဂီဿ္န့ဢ္လီၯ.

ပွၯလဲၯလီၯတဿ္ဒုးဆူကလံၯထံးတခီအခီဢ္ထံးတဘ်ီဘဢ္တဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲအီၯလဿသုးခိဢ္ဇီဢ္ဖ့ဢ္လဿ
ကညီသုးရ့ဢ္ (၁) ဒီးသုးခိဢ္ထီပ်ိဿ္လဿတီအူကရ့ဢ္နံဢ္ KNDO န့ဢ္လီၯ.ဒုးနဿၯဒုဢ္ဒါတဆီဘဢ္တဆီ
တုၯလီၯလဿပကိန့ဢ္လီၯ.မ့ဿ္လဿအိဢ္ဘွံးနံၯအဃိအိဢ္ဘွံး၀ဲဒီးထီဢ္ဒုးက့ၯ၀ဲလဿအိဢ္ဘွံးဟးထီဢ္အ
နံၯဒီးထီဢ္ဆူညါတန့ဿ္လဿၯဘဢ္. ဒုဢ္ဒါသုးခိဢ္(ခဿနဿဢ္)မူဒံဢ္က်ဲၯအသိးတမၯထြဲသကိး၀ဲဘဢ္အဃိ မူဒံဢ္ဘဢ္ဒိသံဒီးသုးဒီဖုကဲထီဢ္ဒုဢ္ဒါအပွၯ, ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿသုးတဖဢ္လီၯျပံလီၯျပါ၀ဲဒဢ္လီၯ.

(ဂ) ပွၯလီၯဒုးတဿ္လဿကလံၯထံးခံဘ်ီတဘ်ီ

သုးခိဢ္ဒိဢ္မ့မီဢ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲ၀ဲဒီးတီအူသုးရ့ဢ္ (၁) ပာ္ဃုာ္ဒီးသုးခိဢ္ နီဢ္စဲ(ကခႜ့ဢ္) ဒီးသုးခိဢ္စဢ္ထိတ
ဖဢ္ႏုာ္လီၯဒုး ညီဢ္လ့ပ့ဢ္ယံာ္ (၃)သီဒီး မၯန့ဿ္၀ဲ၀ံၯလဲၯလီၯဆူလာ္ခီဖဲ ပႜဴဢ္တဇဢ္ဘဢ္ဆဢ္ဒုဢ္ဒါတခီဢ္
ဆဿဘဢ္. တုၯ(ဒုိက္ဦး) ဒုးမၯနဿၯဒြဲဢ္အူကြံာ္၀ဲလဲၯလီၯဆူညါန့ဢ္လီၯ.ဒုဢ္ဒါခီဢ္ဒုးတဿ္ဖဲ(ေဖါင္ေတာ္သီ) ကညီမၯန့ဿ္၀ံၯထီဢ္ဆူညါတန့ဿ္လၯအဃိဟဲက့ၯခီဢ္က့ၯတဿ္ဒုးဖဲ ဒဲအူ,ပႜဴဢ္တဇဢ္တုၯ ၁၉၅၀ နံဢ္လါ
ဖ့ၯျဘူၯအါရံၯအပူၯန့ဢ္လီၯ.ကညီသုးမုဿ္တခီလဲၯလီၯဆူကလံၯထံးတကပၯ မ့ဿ္တဖ်ိသနာ္က့ ထီပ်ိဿ္
ဒီး KNDO (၁၀၀) ဘ်ဲဢ္,သုးခိဢ္တဿ္ကပီၯဒီး KNDO (၂၀၀)ဘ်ဲဢ္လဲၯလီၯတုၯအ့စ့ဢ္ဂ့ၯဂ့ၯဒီးဒုးစဿၯ
တဿ္ဖဲန့ဢ္လီၯ.

(ဃ) တဿ္ထီဢ္ဒုးကီဿ္ပယီၯထးခီ

တုၯမ့ဿ္ကညီတဖဢ္ဒုးဟံးန့ဿ္တီအူဒီးဒုဢ္ဒါတဖဢ္က်ဲၯ၀ဲလဿကခႜ့ဢ္သုးရ့ဢ္ (၁)လဿအိဢ္ဖဲသဢ္၀ူးထံး
(သာ၀တၱိ)န့ဢ္ကထီဢ္ဒုးက့ၯတီအူအဂီဿ္ဒီးဆွဿထီဢ္ဆိနီဢ္စဲဒ္သုးက်ိၯခိဢ္အသိး,ဆွဿထီဢ္ဃုာ္၀ဲဒီးသုး
ဒ့ခံဒ့ဒီးကခႜ့ဢ္သုးရ့ဢ္(၃)သုးဒ့တဒ့န့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္ကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္ဒီးဒုဢ္ဒါတဖဢ္ဒ္အအိဢ္
ဒီးအတဿ္က်ဲၯပာ္က့ၯအသိး ဖီဢ္ကညီဖီဢ္စုက၀ဲၯလဿကီဿ္ပယီၯထးခီတဖဢ္ခဲလဿာ္ကဘဢ္ပွၯ(၄၀၀) ဂၯန့ဢ္လီၯ.

ဒုဢ္ဒါမၯနီဢ္၀ဲလဿကဒုးက့ၯတီအူဒီးလဿကခႜ့ဢ္သုးတဖဢ္အမဲာ္ညါသုးဂဿၯကီဿ္တဖဢ္ခဲလဿာ္တဿ္အး
လီၯလဿအစုပူၯစ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.ဖဲန့ဢ္အခါအ့စ့ဢ္ဃ့သုးတဿ္မၯစဿၯဒီးတဿ္ဘဢ္ယိာ္လဿတီအူအဂီဿ္
စ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.တဿ္ဆဲးက်ိးဒီးနီဢ္စဲဒီးအ၀ဲစံးဆဿ၀ဲလဿကညီမ့ဿ္လဲၯဒုးတဿ္ဆူထးခီလဲၯမၯပူၯဖ်ဲးက့ၯ
ကညီသုးလဿမ့ဢ္မႜိးတဖဢ္ကဂ့ၯဒိဢ္,ကညီမ့ဿ္လဲၯထီဢ္သါကလဲၯပိာ္ကညီအခံအဃိကညီအဿဢ္လီၯ
အီၯဒီးတဿ္ပ်ဲလီၯသုးခိဢ္ ဇီဢ္ဖ့ဢ္ဒီးကညီသုးရ့ဢ္(၁) တဒ့ဒီး KNDO တနီၯလဿကလဲၯလီၯဆူအ့စ့ဢ္
န့ဢ္လီၯ.

ပွၯလဲၯထီဢ္တဿ္န့ဢ္ကညီသုးရ့ဢ္ (၁)ခံဒ့,ကခႜ့ဢ္သုးရ့ဢ္ (၁)ခံဒ့ဒီးသုးရ့ဢ္ (၃)တဒ့ခဲလဿာ္သုးယဲဿ္ဒ့အံၯ
မ့ဿ္သုးမုဿ္ဒုးတဿ္ဒီးလဲၯထီဢ္လဿသိလ့ဢ္, မ့မ့ဿ္ KNDO ပွၯ (၄၀၀၀)ဂၯ တအိဢ္ဒီး တဿ္စုက၀ဲၯခဲလဿာ္
ဘဢ္ဒီး တဿ္အီဢ္တဿ္အီ, က်ိခ်ံပွာ္သဢ္, ကသံဢ္ကသီတဖဢ္တဿ္ဆွဿထီဢ္လဿလ့ဢ္မ့ဢ္အူခံခိဢ္န့ဢ္လီၯ. တဿ္ဒုးကဲထီဢ္လဿမႜိးလး ( ျမဳ႔ိလွ) ယံာ္ခံနဢ္ရံဢ္ဒီးကညီမၯန့ဿ္၀ဲထီဢ္ဆူညါတုၯလဿ (သာ၀တၱိ) ကခႜ့ဢ္
သုးရ့ဢ္(၁)၀ဲဿ္လီဿ္တဿ္မၯန့ဿ္န့ဢ္သုးရ့ဢ္(၁)သုးခိဢ္ဒိဢ္ဇီဢ္ကီဒီးအသုးတဖဢ္ခဲလဿာ္လီၯ.ကခႜ့ဢ္သုးတဒ့
ပိာ္ထီဢ္ကညီသုးမုဿ္ဒိဢ္အခံန့ဢ္လီၯ. တုၯမ့ဿ္ပႜ့မနါတဿ္ဒုးကဲထီဢ္ဒီးတဿ္ဖီဢ္န့ဿ္ဒုဢ္ဒါအသုးခိဢ္သ့တိး (သိန္းတုတ္) န့ဢ္လီၯ.

ဖဲယမဲသ့တဿ္ဒုးကဲထီဢ္ကဒီးဒီးကညီမၯန့ဿ္တဿ္စုက၀ဲၯတဿ္ပီးတဿ္လီဂီဿ္မုဿ္,စုက၀ဲၯတဖဢ္တဿ္ဟ့ဢ္
လီၯ KNDO န့ဢ္လီၯ.ဖဲပႜီဢ္ဘြဲဢ္န့ဢ္ကညီ UMP အိဢ္၀ဲတဒ့ဒီးနဢ္ခါဟံးန့ဿ္ကြံာ္တဿ္စုက၀ဲၯအဃိတဿ္
ဟ့ဢ္လီၯအ၀ဲသ့ဢ္လဿစုက၀ဲၯဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ပိာ္ထီဢ္ကညီသုးမုဿ္အခံန့ဢ္လီၯ.တဿ္ဒူးဆူဢ္ကတဿဿ္ဒိဢ္က
တဿဿ္ကဲထီဢ္၀ဲဖဲ(ကိသဢ္)မံးထံးလဢ္စးထီဢ္ဖဲဂီၯခီ၆နဢ္ရံဢ္တုၯလဿမုဿ္ထူဢ္ထီဢ္၁၂နဢ္ရံဢ္ဒီးတဿ္မၯ
န့ဿ္အီၯလီၯ.

ဖဲန့ဢ္ကညီအသုးမုဿ္ဖီဢ္န့ဿ္ဒုဢ္ဒါအသုးခိဢ္(ခဿနဿဢ္) မီဢ္မီဢ္,စီၯမႜးသ့ (UMP) မ့ကႜဿဢ္ထူအူဢ္, ခဲးပ
တ့းယဲမႜံးဒီး သုးခိဢ္အဂၯတနီၯဒီးဖဲ၁၉၄၉နံဢ္လါယႏူၯအါရံၯ(၂၁)သီမုဿ္ဃ့ဿ္လီၯ၂နဢ္ရံဢ္န့ဢ္ကညီ
သုးမုဿ္ႏုာ္လီၯ(မ့းထံးလဢ္)ဖီဢ္န့ဿ္သုးက့၀ဲဿ္လီဿ္ခဿဢ္သးသုးခိဢ္နဿ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.မုဿ္ဟါလီၯကဘီ
ယူၯဆွဿတီထီဢ္တီလီၯတဿ္ခံဘ့ဢ္ဟဲစီဿ္လီၯ၀ဲတဿ္ဖီဢ္အီၯဒီးမုဿ္ဆ့ဢ္ထီဢ္တနံၯတဿ္မဿဆူဢ္ကဘီ
ယူၯခံဘ့ဢ္အံၯလဿကဆွဿသုးမုဿ္တဖဢ္ဆူမ့ဢ္မႜိးကဘီယူၯအခီဢ္ထံးတဘ့ဢ္ကဘဢ္တီ၀ဲသုးခိဢ္စီအူ
လဿကညီသုးရ့ဢ္ (၁) တခီသုးယဲၯတယဲၯဒီးအဂၯတဘ့ဢ္ တီသုးခိဢ္နီဢ္စဲလဿကခႜ့ဢ္သုးရ့ဢ္ (၁) တခီဒီးသုးယဲၯတယဲၯလီၯ.

အ၀ဲသ့ဢ္စံဢ္လီၯ၀ဲဖဲအ (နီးစခန္း) ဒုဢ္ဒါသုးဖိဖဲန့ဢ္တဖဢ္ခီးလီၯအခိဢ္ဂ့ၯဂ့ၯ,မ့ဿ္လဿသုးခိဢ္ဖိတဂၯ
အံၯတသ့ဢ္ညါတဿ္နီတမံၯအဃိအ၀ဲသ့ဢ္ဟံးန့ဿ္ကြံာ္တဿ္စုက၀ဲၯ,လဿတဿ္န့ဢ္အဃိသုးယဲၯခံယဲၯ
အံၯႏုာ္လီၯဘဢ္ဆူမ့ဢ္မႜိးဂ့ၯဂ့ၯဒီးမၯန့ဿ္တဿ္ပာ္ကညီသုးဖိအလီဿ္န့ဢ္လီၯ.မ့မ့ဿ္သုးခိဢ္နီဢ္စဲတခီက့ၯ
အိးထီဢ္ကခႜ့ဢ္သုးရ့ဢ္ (၁) သုးတဿ္ဖိတဿ္လံၯအလီဿ္ဒီးဟ့ဢ္လီၯစုက၀ဲၯဖဲန့ဢ္တဖဢ္ခဲလဿာ္ဆူကညီ
သုးဖိတဖဢ္အအိဢ္န့ဢ္လီၯ.

အန့ဢ္၀ံၯအလီဿ္ခံကညီတဖဢ္မၯန့ဿ္မ့ဢ္မႜိး၀့ဿ္ဒီတဖ်ဿဢ္ညါန့ဢ္လီၯ.ကညီသုးလဿအအိဢ္တ့ဿ္လဿမ့း
ထံလဢ္တဖဢ္ပာ္သုးက့၀ဲၯလီဿ္ဖဲန့ဢ္ဒီးကညီသုး(၃)ဒ့ဒီးကခႜ့ဢ္(၂)ဒ့ထီဢ္ဆူမါတလ့,ဒုဢ္ဒါတဖဢ္က်ဲၯ
လီၯအသးဂ့ၯဂ့ၯလဿတဿ္ကခီဢ္ဆဿဒုးတဿ္အဃိကညီတဖဢ္ထီဢ္ဒုးမႜိးဟီ၀ံၯဟဲက့ၯခီဢ္ဆဿက့ၯတဿ္
ဖဲမႜံးငဲဢ္တိၯန့ဢ္လီၯ.

ကညီတဖဢ္မၯန့ဿ္မ့ဢ္မႜိးဒီးတဿ္ကလုဿ္တခီကညီဖိခဲလဿာ္ကဘဢ္ဟဲက့ၯလီၯဆူလာ္ခီန့ဢ္လီၯ. ဘဢ္
ဆဢ္တဿ္ထံဢ္တလီၯပလိာ္အဃိလဿခံကတဿဿ္သုးခိဢ္ဒိဢ္အီဢ္ဘြဲတီခိဢ္ရိဢ္မဲဒီးဖဲန့ဢ္သုးဂံဿ္ဘါကအိဢ္
(၁၀၀) ဂၯဟဲက့ၯဒုးစဿၯတဿ္ဒီးကညီသုးဖဲမႜံးငဲဢ္တဖဢ္ထီဢ္ဒုးစဿၯတဿ္အဃိကညီမၯန့ဿ္၀့ဿ္မါတလ့
ဖဲ၁၉၄၉နံဢ္လါမးရွး(၁၂)သီ၀ံၯအးလီၯက့ၯဆူခီဢ္မႜဴဢ္နံးဒီးသိဢ္ဒူ၀ါအစုပူၯဒီးဟဲက့ၯလီၯ၀ဲဆူ မ့းထံး
လဢ္န့ဢ္လီၯ.

သုးခိဢ္ဒိဢ္အီဢ္ဘြဲဟဲက့ၯလီၯဒုး၀့ဿ္မါတလ့အခါဒုဢ္ဒါတဖဢ္ထီဢ္ဒုးက့ၯမ့ဢ္မႜိးန့ဢ္လီၯ.သုးဒ့တဒ့က့ၯထီဢ္
ကဒါက့ၯဆူမ့ဢ္မႜိးလဿကမၯစဿၯက့ၯတဿ္အဂီဿ္ဘဢ္ဆဢ္မ့ဿ္လဿဒုဢ္ဒါအဂံဿ္အဘါဂ့ၯအဃိကညီလဿက
ခီဢ္ဆဿက့ၯဒုဢ္ဒါအဂီဿ္အဂံဿ္အဘါစဿ္၀ဲဒဢ္န့ဢ္လီၯ.ဒီးဖဲန့ဢ္ကညီတဖဢ္တဿဢ္ပီဢ္လိာ္အသးလဿကဟဲ
က့ၯဘဢ္ဆဢ္တဿ္ထံဢ္တလီၯပလိာ္သးဘဢ္အဃိသုးခိဢ္အဲးစ္သံတီခိဢ္ရိဢ္မဲပွၯခဲလဿာ္(၄၀၀)ဘ်ဲဢ္ဟး
ထီဢ္၀ဲလဿအခီဢ္ဒီးဟဲက့ၯလီၯတတီၯဘဢ္တတီၯဒီးတုၯ၀ဲဆူ တီဢ္ကႜံ, လြဲဿ္ကီဿ္ဒီးလဿခံတုၯက့ၯဆူတီ
အူန့ဢ္လီၯ. ဟဲက့ၯလဿက်ဲယိၯစီဢ္ဘြါတဖဢ္တသ့ဖဲအသ့မၯစဿၯအ၀ဲဂ့ၯဂ့ၯန့ဢ္လီၯ.

တခ်ဴးအ၀ဲသ့ဢ္ဟဲက့ၯလီၯအ၀ဲသ့ဢ္အးလီၯကညီအိဢ္တ့ဿ္ဖဲမ့ဢ္မႜိးတဖဢ္လဿသုးခိဢ္ဒိဢ္ခႜံးခ့ဢ္
(Brigadier Chit Khin) လဿကကြဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲ၀ဲဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ဆဲးက်ိးဒီးဒုဢ္ဒါဒီးလဿခံကတဿဿ္
အ၀ဲသ့ဢ္ဟ့ဢ္လီၯကြံာ္အသးခဲလဿာ္လဿဒုဢ္ဒါအစုပူၯန့ဢ္လီၯ. ကညီမၯန့ဿ္မါတလ့၀ံၯက့ၯလီၯစူးဖွိဢ္အ
သးဖဲ မံးထံးလဢ္ဒီးလီၯဒုးသဢ္စံဢ္ဘဢ္ဆဢ္မၯ၀ဲတန့ဿ္ဘဢ္.

အ့စ့ဢ္ဃ့တဿ္မၯစဿၯအဃိကညီခဲလဿာ္က့ၯလီၯ၀ဲလသိလ့ဢ္အက်ဲတုၯလီၯဆူတီအူဒီးလီၯဒုးတဿ္ဆူ
ကလံၯထံးဒ္တဿ္ပာ္ဖ်ါလဿထးအသိးန့ဢ္လီၯ.တုၯမ့ဿ္နီဢ္စဲ(ကခႜ့ဢ္)ဂုၯက့ၯအလီဿ္ခံတဆီဘဢ္တဆီ
တုၯလီၯဆူတီအူဒီးဃ့၀ဲလဿကက့ၯထီဢ္ဒုးက့ၯတဿ္ဆူကခႜ့ဢ္ကီဿ္န့ဢ္လီၯ.ဒီးဖဲန့ဢ္တဿ္တဟ့ဢ္အခြဲးအ
ဃိကခႜ့ဢ္အသုးတဖဢ္ဃုာ္ဒီးကညီသုးတနီၯက့ၯထီဢ္ဒုးလြဲဿ္ကီဿ္,မိဘႜဲ,ဖဲဢ္ခိဢ္ဒီးတီဢ္ကႜံ၀့ဿ္၀ံၯက့ၯထီဢ္
ဒုးက့ၯတဿ္ဆူယိၯကီဿ္ထးခီမၯန့ဿ္ လါရွိ, ကူးခဲဢ္,နါမခါ ဒီးဖဲန့ဢ္ကညီလဿထးခီတဖဢ္ပိာ္မုဢ္ပိာ္ခြါက
သံဢ္သရဢ္မုဢ္တဖဢ္ပိာ္အခံတနီၯဒုးတဿ္ဒီနံဢ္ဃဢ္ဃဢ္ဘဢ္ဆဢ္မ့ဿ္လဿဒုဢ္ဒါတဖဢ္အါဒီးလူၯဒုးက့ၯ
အ၀ဲသ့ဢ္ဆူဢ္မးအဃိအ၀ဲသ့ဢ္ဃ့ဿ္ထီဢ္ကြံာ္၀ဲဆူတရူးကီဿ္န့ဢ္လီၯ.

ထံထဢ္စြ႔တဿ္ဒုး

ထံထဢ္စြ့န့ဢ္တဒ္သိးဒီးမုဿ္ထီဢ္ဘဢ္.ကညီပယီၯက်ဲဢ္က်ီလိာ္အသးကညီတဖဢ္အိဢ္အါတက့ဿ္လဿတဿ္
လီဿ္စီၯစုၯဒီးက်ဲမုဿ္ဒီးထံက်ိတဖဢ္န့ဢ္လီၯ. ပယီၯတဖဢ္အိဢ္အါတက့ဿ္လဿက်ဲမုဿ္ခိဢ္ဒီးထံက်ိကဿဿ္ခိဢ္
န့ဢ္လီၯ. တခ်ဴးကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္နီဿ္တယဿ္ဂီၯခီဢ္မႜဴဢ္နံးပဢ္တံဢ္,  ျပည္သူရဲေဘာ္ပါတီ   ပယီၯသုးမုဿ္သုးရ့ဢ္ (၁)ဒီး(၃)ဒုးကဒါက့ၯ (ဖဆပလ) ပဒိဢ္ဒီးဟံးန့ဿ္တဿ္လီဿ္တနီၯလံ,တုၯကညီတဿ္
ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္မၯဖ်ဲဢ္စုဖ်ဲဢ္ခီဢ္ဟံးန့ဿ္ခူ၀့ဿ္တဖဢ္ဒီးဆီလီၯအတဿ္ျပဿတဿ္ျပးတခီလံ.၀့ဿ္
တနီၯပယီၯတဿ္ပဿဿ္ဆဿကရဿ (၃) ဖုလဿာ္ပဿသကိးတဿ္ဘဢ္ဆဢ္တဿ္ဃူတဿ္ဖိးတအိဢ္ကဲာ္ဆိးဘဢ္.

ဖဲကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿစးထီဢ္သီအခါဒုဢ္ဒါ (ဖဆပလ) ပဒိဢ္အဂံဿ္အဘါလဿထံထဢ္စြ႔တခီတအိဢ္အါအါ
ဘဢ္.ကညီတဖဢ္ဘဢ္ဒုးတဿ္ဒီးပွၯအဂီၯ (ျပည္သူရဲေဘာ္) ကရဿတဖဢ္အါတက့ဿ္န့ဢ္လီၯ.ကညီတဖဢ္
အိဢ္သ၀ီလဿခိခိဢ္တခီမၯန့ဿ္ဒူသ၀ီတဖဢ္သနာ္က့၀့ဿ္ဒီးဒူသ၀ီဒိဢ္လဿထံက်ိကဿဿ္နံၯဒီးသိလ့ဢ္က်ဲတဖဢ္
အိဢ္၀ဲလဿပွၯစုစ့ဢ္ဖိဂံဿ္ဘါကရဿတဖဢ္အစုပူၯအါတက့ဿ္န့ဢ္လီၯ.တဿ္ဒုးကိဿ္လဿအ့စ့ဢ္အဃိကညီဂဿၯ
သးတဖဢ္က်ဲးစဿးလဲၯမၯစဿၯက့ၯတဿ္လဿအ့စ့ဢ္ ဘဢ္ဆဢ္ ဂဿၯသးတနီၯတဿ္ဒိကနဢ္စွၯ, တနီၯက့ၯစိာ္
က်ိဒီးတဿ္စုက၀ဲၯတဖဢ္လဿအ့စ့ဢ္ဆူအဟံဢ္ဂီဿ္မုဿ္စ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.

ကညီလဿထံထဢ္စြ႔တဖဢ္မုဿ္လဿ္သုးရ့ဢ္(၂) ံတသ့လဿၯဘဢ္.ပွၯအဂီၯတဖဢ္စးထီဢ္မၯတံာ္တာ္ကညီ
တဖဢ္လဿတဿ္လဲၯတဿ္က့ၯတဿ္ဖံးတဿ္မၯန့ဢ္လီၯ.နီဿ္တယဿ္ဂီၯခီဢ္မႜဴဢ္နံးကရဿတခီကရဿကရိထီဢ္
ကညီလဿ(ဟံသာ၀တီ၊ဖႜန္ပံု)တကပၯလဿအတဿ္ကပိာ္အခံဒုးအိဢ္ထီဢ္ကီဿ္သီကညီပဢ္တံဢ္,လဿအ
ဘဢ္တဿ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲအီၯလဿစီၯဖိကႜါ (ဖိုးျကမ္း)လူၯမၯတံာ္တာ္က့ၯကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿလဿက်ဲဒ္အံၯ
သိးအဃိကညီတဖဢ္ထီဢ္ဒုးခူ၀့ဿ္တဖဢ္လဿထံထဢ္စြ႔ , မၯန့ဿ္ပါတနီဢ္၊ ညီဢ္တူဒႏူးဖႜဴဢ္၊ ဇလူဿ္ဒီးဒီကႜံ၊
စကဿ္ကႜံ၊ ကႜဴဢ္ပႜီဢ္၊ လဲကူ၊ သီဢ္ကႜံ၊ သဲခႜီ၊ ရွါခဲ၊ အေထာက္၊ အ့ဢ္မဲ၊ ဒီးတဿ္လီဿ္အဂၯဂီဿ္မုဿ္လီၯ.

လဿဟီကတးမုဿ္ထီဢ္တခီသရဢ္ဘးရွဲတီခိဢ္ရိဢ္မဲစူးဖွိဢ္ရိဖွိဢ္က့ၯကညီအသုးရ့ဢ္ (၂) လဿအလီဿ္
မုဿ္ျပံျပါတဖဢ္ဒီးဒုးမၯန့ဿ္သိလ့ဢ္ဒီးလ့ဢ္မ့ဢ္အူအက်ဲဒီဘိ, စးထီဢ္လဿဒဢ္ဘံဢ္တုၯလဿမႜဢ္အီဢ္၊ ကႜဢ္ခ့လီၯ.ဒီးသဢ္ယဢ္၀တံဢ္ကလံၯစိးတခီသုးခိဢ္စ့ဢ္ညိဢ္လဿသုးရ့ဢ္ (၂) တခီစူးဖွိဢ္ရိဖွိဢ္က့ၯသုးရ့ဢ္
(၂) လဿအက့ၯတုၯဖဲန့ဢ္တဖဢ္န့ဢ္လီၯ.လဿခံတစဲးသုးခိဢ္ဘးရွဲ,လဿကညီသုးရ့ဢ္(၁)တုၯလီၯဆူဘီ
လဲဢ္,ပာ္ဖွိဢ္ထီဢ္အသးဒီးကညီစိာ္စုက၀ဲၯတဖဢ္မၯန့ဿ္ဘီလဲဢ္ဒီးကီးညါ, ကညီလဿသဢ္ယဢ္၀တံဢ္က
လံၯထံးဒီးဟီကတးမုဿ္ထီဢ္ဃုာ္ဒီးမအူပ့ဢ္ကလံၯစိးတဖဢ္ဒုးမၯန့ဿ္အဖႜီး (အေဖ်ာက္)အဲဢ္ကလီး (အိုင္ကေလာင္) ဒီးကီးညါစ့ဿ္ကီး,ထံထဢ္စြ႔ဒီးကမ်ဿ္န့ဢ္မ့တမ့ဿ္လဿ၀့ဿ္ဒိဢ္တဖဢ္ဒီးကညီမၯန့ဿ္ဟီဢ္
က၀ီၯလဿကညီဖိဃ့၀ဲခဲလဿာ္ဃဢ္ဃဢ္စ့ဿ္ကီးလီၯ.

တဿ္လီၯဒုးကလံၯထံးသဿဘ်ီတဘ်ီ

ကညီသုးရ့ဢ္(၂)မ့ဿ္ပွၯလဿအဒုးဘဢ္ပွၯအဂီၯတဖဢ္အါမးဒုးနဿၯကြံာ္ပွၯအဂီၯတဖဢ္လဿကီဿ္ပယီၯ
တဿ္ခဿဢ္သးဒ္ မါတလ့၊မႜ့ခႜဢ္၊ မံးထံးလဢ္၊ မကြ႔၊ မ့ဘူ၊ သယဲး၊ အဢ္လဢ္တဖဢ္ဒီးနာ္န့ဿ္လီၯအသး
ကိၯမးအိဢ္ဒီးတဿ္စုက၀ဲၯလဿအဂ့ၯဒ္အျကဿးအသိးန့ဢ္လီၯ.တခ်ဴးကညီတဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္ဒုးအ၀ဲ
သ့ဢ္ဟဲက့ၯပႜ့ဢ္၊တဿ္လီဿ္လဿကညီတအိဢ္ဘဢ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္အဟံဢ္ဖိဃီဖိခဲလဿာ္အိဢ္ဃုာ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္
လီၯ.

တဿ္ဟ့ဢ္ကူဢ္အ၀ဲသ့ဢ္လဿကဆွဿဆိအဟံဢ္ဖိဃီဖိဆူကညီ အဒူသ၀ီလဿ သဢ္ယဢ္၀တံဢ္မ့ဿ္ဂ့ၯ၊ ဟီကတးမ့ဿ္ဂ့ၯဘဢ္ဆဢ္အ၀ဲသ့ဢ္တမၯ၀ဲဘဢ္. တုၯမ့ဿ္စုက၀ဲၯတဿ္ပဿဿ္ဆဿကဲထီဢ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္
တိနိဢ္ဘဢ္ဒီးတဿ္ကီတဿ္ခဲလဿဟံဢ္ပူၯဃီပူၯတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.

ဒုဢ္ဒါမၯဟးဂီၯတိၯတဖဢ္လဿလဲးပတါဒီးပႜ့ဢ္အဘဿဢ္စဿၯဒီးကသဘ်ိဢ္လီၯ၀ဲခ့်ခ့်တညီလဿအ၀ဲသ့ဢ္
အဂီဿ္ဘဢ္. တုၯမ့ဿ္တဿ္ပဿဿ္ဆဿတဿ္ဒုးကဲထီဢ္ဒီးအ၀ဲသ့ဢ္ဟးထီဢ္၀ဲတဘ်ီဃီတသ့ဘဢ္. ဘဢ္ကြဿ္
ဆဲးက်ိးလိာ္အသးဒီးအသုးဒ့လဿ၀့ဿ္ဖိဘူးတံဿ္တဖဢ္,ဘဢ္အိဢ္ခိးကညီသုးဖိလဿအအိဢ္လဿ (၂၁)
UMP လဿအအိဢ္ဖဲအဢ္လဢ္တခီတုၯလီၯလဿ၁၉၄၉နံဢ္ လါဖ့ၯျဘူၯအါရံၯ (၅) သီန့ဢ္အ၀ဲသ့ဢ္ဟး
ထီဢ္၀ဲလဿပႜ့ဢ္ဒီးသိလ့ဢ္လဲလဿာ္(၂၀၀)ဘ်ဲဢ္,ဒုဢ္ဒါခိးလီၯအခိဢ္လဿက်ဲဒီဘိညါပွၯအဂီၯတဖဢ္လူၯ
မၯတံာ္တာ္အီၯဒီးလူၯဒုးအ၀ဲသ့ဢ္လဿတဿ္ကပၯဒီးတဿ္လီဿ္ခံကိးကပၯဒဲးလီၯ.

ဘဢ္ဆဢ္ဒ္အသုးဖိအါဒီးစုက၀ဲၯဂ့ၯအသိးဒုးနဿၯဒုဢ္ဒါတတီၯဘဢ္တီၯတုၯအမၯန့ဿ္တဿ္လီဿ္လဿလ့ဢ္
မ့ဢ္အူ,သိလ့ဢ္က်ဲတဖဢ္ဒြဲဢ္ကြံာ္၀ဲအသုးဒ့ခိဢ္ဘးလးစ့ဢ္အမံၯဒိဢ္လဿဂီဿ္မုဿ္န့ဢ္လီၯတိၯတဖဢ္ဘဢ္တဿ္
ဘိးကဿ္အီၯဒီးတဿ္ခိးခးအီၯအဃိအ၀ဲသ့ဢ္ဟဲက့ၯလီၯ၀ဲခ့်ခ့်တသ့လဿၯဘဢ္.

တဿ္ဒုးဆူဢ္ဟံဢ္ဖိဃီဖိတဖဢ္တထံဢ္ဘူတဿ္ဒုးဘဢ္. သုးဖိသံဢ္ဖိတနီၯကဟုကယာ္က့ၯအဟံဢ္ဖိဃီဖိ
အဃိ ပွၯဘဢ္အိဢ္လဿတဿ္မဲာ္ညါဒုးတဿ္မ့ဿ္ဒဢ္ပွၯတ၀ာ္ဖိတဖဢ္န့ဢ္လီၯ.တုၯလီၯဖဲသဢ္အီကူတိၯ (သာေအာင္ကုန္း)ကဘီယူၯစးထီဢ္ခးအ၀ဲသ့ဢ္အသိလ့ဢ္ဒီးဖဲန့ဢ္အသိလ့ဢ္တနီၯဟးဂူာ္ဟးဂီၯဒီးလဲၯ
တဿ္လဿမုဿ္ဆါခီတသ့တဘူဢ္ဘဢ္. မုဿ္ဆါခီတဿ္ကိဿ္၊ မုဿ္နၯခီတဿ္ဂိဿ္၊ ကဖီအီဢ္တဿ္အဂီဿ္တညီဘဢ္.

ဟံဢ္ဖိဃီဖိတဖဢ္တလုဿ္ဘဢ္ထံတလုဿ္ဘဢ္နိတဆွုဢ္ဘဢ္ကူကၯတဖဢ္ဘဢ္. သုးဖိတဖဢ္တအိဢ္ဘွံး
ဘဢ္ဘဢ္.တဿ္ခးအီၯကိးကပၯဒဲးပဿဿ္လဿကဘီယူၯဒဢ္လဲာ္န့ဢ္လီၯ.တုၯလီၯလဿကႜိပ့ဢ္ကီးန့ဢ္တဿ္
ဒုးဆူဢ္မးကညီဖိတဖဢ္ဆီဢ္နဿၯကြံာ္ဒုဢ္ဒါ BTF သုး(၂)ဒ့လဿဘိဢ္မ့လြ့ဢ္ဒီးဘိဢ္ခႜံးပဿဆွဿ၀ဲဒုဢ္ဒါဂုၯ
က့ၯအလီဿ္ခံဘဢ္ဆဢ္ကဘီယူၯခးလီၯကညီအသိလ့ဢ္ဒီးဘဢ္လဿသိလ့ဢ္တီဢ္က်ိခ်ံပွာ္သဢ္ဒီးအူ
အီဢ္ကြံာ္သုးစုက၀ဲၯဒီးက်ိခ်ံပွာ္သဢ္တနီၯန့ဢ္လီၯ.

ဒုဢ္ဒါသုးခိဢ္စါယူး၊စ့ဢ္မီဢ္၊ကႜီဢ္ထ့ဢ္တဖဢ္ဘဢ္တီခိဢ္ရိဢ္မဲက့ၯအသုးန့ဢ္လီၯ.ဖဲတဿ္ဒုးဆူဢ္မးဒီးဒုဢ္ဒါ
လီၯဘွံးဘူးကဂုၯက့ၯအခံအခါဒုဢ္ဒါအသုးမၯစဿၯတဿ္လဿထံထဢ္စြ႔တခီဘဢ္တဿ္ဆွဿလီၯအီၯလဿ
ပီဢ္လဲဢ္က်ီၯအက်ဲခီဖ်ိ၀့ဿ္တကူဢ္ဆူသဢ္ယဢ္၀တံဢ္ဒီးဆူတဿ္ဒုးကဲထီဢ္အလီဿ္ဖဲကႜိပ့ဢ္ကီးန့ဢ္လီၯ.
ကညီသုးတဖဢ္လီၯျပါသုးမုဿ္တနီၯဃ့ဿ္ထီဢ္ကြံာ္ဆူပကိရိမး ဒီးခီက့ၯဆူမုဿ္ထီဢ္ဖဲ ၁၉၄၉နံဢ္ လါ
ဖ့ၯျဘူၯအါရံၯ (၁၁) သီန့ဢ္သုးရ့ဢ္ခိဢ္မႜးမီဢ္၊သုးရ့ဢ္ခိဢ္ခံထူမီဢ္၊ ၀ဲဿ္လီဿ္ခိဢ္ဒဲးကဆ့ဢ္ဒီးသုးခိဢ္အဂၯ
တနီၯသုးဖိသံဢ္ဖိဒီးဟံဢ္ဖိဃီဖိခဲလဿာ္ ခံကယၯဂၯဒုဢ္ဒါဖီဢ္န့ဿ္ဒီးဆွဿလီၯအ၀ဲသ့ဢ္ဆူ၀့ဿ္တကူဢ္
န့ဢ္လီၯ.လဿက်ဲဒီဘိတဿ္တသူမ်ိာ္ဒီးက်ိအဒိဢ္တဖဢ္အါအါဘဢ္.တဿ္ပာ္အီၯလဿတဿ္ဒုးလဿ၀့ဿ္တ
ကူဢ္အဂီဿ္မ်ိာ္အဒိဢ္အဂ့ၯဒီးက်ိခ်ံပွာ္သဢ္အဂ့ၯတဖဢ္ဒုဢ္ဒါမၯန့ဿ္က့ၯ၀ဲခဲလဿာ္လီၯ.

(ဆ)တဿ္ကြဿ္ကဒါက့ၯတဿ္မၯနဿၯတဖဢ္

တဿ္မၯနဿၯလဿ (၆)လါအတီဿ္ပူၯ ၁၉၄၉ နံဢ္ လါယႏူၯအါရံၯ ၃၁သီတုၯယူၯလံ.

(၁)မ့တမ့ဿ္လဿ၀့ဿ္ဒိဢ္တနီၯဒီးကညီတဖဢ္မၯန့ဿ္တဿ္လီဿ္လဿကညီဃ့၀ဲတဖဢ္ဃဢ္ဃဢ္န့ဢ္လီၯ.
ကီဿ္ပယီၯပူၯ၀့ဿ္ (၆၀) ဖ်ဿဢ္ဘ်ဲဢ္.

(၂)လဿမုဿ္ထီဢ္တခီကညီမၯန့ဿ္လ့ဢ္မ့ဢ္အူက်ဲတဖဢ္ဒီးဒုးလဲၯလ့ဢ္မ့ဢ္အူလဿယ့ဢ္တဢ္ရွ့ဢ္၊ဖႜဴဢ္တဖဢ္
အဘဿဢ္စဿၯတဘိ,ညီဢ္လ့ပ့ဢ္ဒီးမးတီဢ္ဒီနံဢ္ညါလဿမုဿ္ႏုာ္တခီကညီလဲၯဒုးလ့ဢ္မ့ဢ္အူလဿဒါဘံဢ္ဒီး
မႜဢ္အီဢ္အဘဿဢ္စဿၯဒီနံဢ္ညါစ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.
 

(၃) လဿမုဿ္ထီဢ္တခီကညီမၯန့ဿ္သိလ့ဢ္က်ဲတဖဢ္ဒီးသိလ့ဢ္လဲၯသ့တဿ္လီဿ္သကုၯဆးဒးန့ဢ္လီၯ.

(၄)လဿမုဿ္ႏုာ္တခီမၯန့ဿ္ပ့်ဢ္က်ိဒီးအဒ့အျတဿ္တနီၯအဃိကဘီသိလ့ဢ္တဖဢ္လ့ဿ္ထီဢ္လ့ဿ္လိၯသကုၯ
ဃဢ္ဃဢ္လဿကညီအိဢ္တဿ္လီဿ္စ့ဿ္ကီးန့ဢ္လီၯ.

(၅)ဒုဢ္ဒါဘဢ္အိဢ္ခိးတဿ္လဿ၀့ဿ္တကူဢ္အါကတဿဿ္ကညီမၯန့ဿ္က်ဲမုဿ္က်ဲဘိတဖဢ္ဒီးဒုဢ္ဒါဘဢ္တဿ္သ့ဢ္
ညါအီၯဒ္၀့ဿ္တကူဢ္ (၇)မံးလာ္ပဒိဢ္ကလီၯတဲာ္ျတီၯလိဢ္ဒဢ္စုမုဿ္ (၂)ဒူန့ဢ္လီၯ.ဘဢ္ဆဢ္တဿ္မၯနဿၯတ
ဖဢ္တယံာ္ဘဢ္.တုၯလီၯလဿ၁၉၄၉နံဢ္လါအီကူးအပူၯဒုဢ္ဒါစးထီဢ္ဒုးဒီးကညီဃဢ္ကြံာ္၀ဲလဿတဿ္လီဿ္တ
နီၯဒီးဘဢ္ဂုၯက့ၯအခံစ့ဿ္ကီးလဿတဿ္လီဿ္ဘူးဒီး၀့ဿ္တကူဢ္တဖဢ္ဒီးဒုဢ္ဒါမၯန့ဿ္က့ၯအတဿ္လဲၯတဿ္က့ၯ
အက်ဲအကါဒိဢ္တဖဢ္တခ်ဴး၁၉၄၉ နံဢ္လဿာ္ဒံးဘဢ္န့ဢ္လီၯ.

လံာ္တဿ္စံဢ္စိၯတဲစိၯတခါအံၯဟံးန့ဿ္အီၯလဿႃႃတဿ္မၯလိက့ၯကညီကလုာ္အဂ့ဿ္႗႗ ခြံတီၯလံာ္တဿ္စံဢ္စိၯ
တဲစိၯတဿ္သိဢ္လိလံာ္မိဿ္ပွဿ္အပူၯလီၯ.